Alkoholizm jest chorobą, która objawia się jako utrata kontroli odnośnie ilości i częstotliwości konsumowania alkoholu. Alkoholik odczuwa przymus, zarówno psychiczny, jak i fizyczny, sięgania po coraz większe dawki używki. Warto dodać, że nie podlega on woli danej osoby, jednak współcześnie znane są metody odzyskiwania kontroli nad sobą, co umożliwia na pozbycie się głodu alkoholowego oraz utrzymania abstynencji. Co ciekawe, mechanizm rozwoju uzależnienia nie jest na ten moment dokładnie wyjaśniony, jednak podaje się, że definitywnie ma to związek z nadużywaniem alkoholu.
Alkoholizm jest narastającym problemem. Z roku na rok coraz młodsze osoby sięgają po napoje wyskokowe. Tym samym wiek, w którym z reguły rozwija się uzależnienie również spada. Obecnie szacuje się, że ryzykowne zachowania wobec alkoholu i nadużywanie napojów psychoaktywnych przejawia niecałe 20% polskiego społeczeństwa. Śmiertelną dawką określa się od 6 do 8 gramów alkoholu na jeden kilogram masy ciała.
Jedne osoby zażywają używek nałogowo, inni wpadają w pułapkę zachowań kompulsywnych. Uzależnienie u każdej osoby może przebiegać w inny sposób, aczkolwiek pewne elementy są wspólne dla wszystkich. Jest to odebranie wolności i radości życia. Należy mieć świadomość, że alkoholizm jest poważnym zaburzeniem. Z tego powodu wszelkie działania odwykowe powinny odbywać się w specjalnych placówkach, zajmujących się działaniami leczniczo-terapeutycznymi. Aby zwiększyć szansę na wyjście z uzależnienia należy podjąć kompleksowe leczenie, a także wsparcie psychologiczne.
Objawy uzależnienia
Uzależnienie diagnozuje się w momencie zaobserwowania minimum trzech objawów z poniższej listy:
- Odczuwanie głodu alkoholowego, czyli silnej, wręcz natrętnej potrzeby pozyskiwania kolejnych dawek alkoholu i konsumowanie ich,
- Zaburzona umiejętność kontrolowania wypijanego przez siebie alkoholu – można tutaj wyszczególnić takie aspekty jak: trudność w unikaniu rozpoczynania picia, trudności w zakończeniu picia lub trudność w kontrolowaniu picia do wcześniej założonego poziomu,
- Sięganie po alkohol jak po antidotum na występujący alkoholowy zespół abstynencyjny, a także subiektywne wrażenie skuteczności tej metody,
- Występowanie takich objawów jak: drgawki mięśni, skoki ciśnienia, kołatanie serca, wymioty, biegunka, nudności, problemy ze snem, rozszerzenie źrenic, nadpotliwość, suchość błon śluzowych, obniżone samopoczucie: drażliwość, poczucie lęku,
- Zwiększająca się stopniowo tolerancja alkoholowa, co oznacza, że taka sama dawka alkoholu przestaje odurzać w takim stopniu, jak wcześniej, przez co odczuwany efekt jest mniejszy. Rośnie wiec potrzeba sięgania po większe ilości alkoholu, aby oczekiwany efekt uzyskać i utrzymać,
- Zawężenie repertuaru zachowań związanych z piciem alkoholu do jednego, maksymalnie dwóch wzorców,
- Całkowite odrzucenie innych form przyjemności, zainteresowań, a także schematów zachowań na koszt całkowitego skoncentrowania się na pozyskiwanie i konsumowanie alkoholu,
- Dalsze spożywanie używki mimo świadomości konsekwencji i szkodliwości jej działań we wszystkich aspektach funkcjonowania człowieka, w tym zdrowia, środowiska, pracy, rodziny, finansów, itp.
Kompleksowe działanie zwiększa powodzenie wyjścia z nałogu
Aby mieć jakiekolwiek szanse wyjścia z nałogu, alkoholik musi być gotowy do zmian, jakie będzie musiał wprowadzić, a także musi mieć optymalnie leczenie dostosowane pod swoje potrzeby i możliwości. Ze względu na fakt, iż każdy alkoholik to indywidualny przypadek, prywatne kliniki nastawiają się na spersonalizowane plany odwykowe. Powinny one być prowadzone kompleksowo, np. zaproponować przejście odtrucia alkoholowego, pomocniczo wszywkę alkoholową Esperal Zgierz, a cały fundament oprzeć na psychoterapii.
Czym jest terapia uzależnień?
Terapia to kompleksowe wsparcie dla osób uzależnionych i współuzależnionych. Może być prowadzona w formie indywidualnych spotkać z psychologiem lub odbywać się grupowo. Najczęściej wykorzystywanymi metodami terapeutycznymi są:
- Psychoterapia indywidualna,
- Psychoterapia grupowa,
- Wykształcanie nowych, wartościowych nawyków,
- Terapia skoncentrowana na rozwiązaniach – TSR.
Oprócz klasycznych metod, terapeuci często włączają arteterapię oraz trening umiejętności. Terapeuci szczególnie cenią bieżącą pracę z Pacjentem. Tak naprawdę, to on decyduje o formie terapii, określa jej tempo oraz intensywność. Terapeuta musi być elastyczny i dostosowywać się do zaistniałej sytuacji. Jego zadaniem jest stworzenie bezpiecznej przestrzeni, gdzie Pacjent ma możliwość refleksji nad sobą.
Jaki jest cel terapii uzależnień?
Jednym z celów terapii jest kształtowanie umiejętności radzenia sobie z trudnymi emocjami w taki sposób, aby nie wyrządzać sobie krzywdy. Badania pokazują, że większość alkoholików wykazywało przed uzależnieniem swoją wysoką wrażliwość, a także podatność na stres. Zwykle coś, co dla przeciętnej osoby jest zwykłą, codzienną sytuacją, dla takich osób może być czynnikiem wysokiego stresu. Małe potknięcia oraz niewielkie porażki bardzo często urastają do formy problemu nie do rozwiązania. Mechanizm rozwoju uzależnienia u takich osób działa w ten sposób, że w sytuacjach dla ich trudnych zaczynają sięgać po używki jako po narzędzie rozładowywania emocji i rozwiązywania problemów. Pojawiają się także kompulsywne zachowania. Pierwszym krokiem rozwoju nałogu jest uciekanie w alkohol przed tym, co uznawane jest za bolesne i niekomfortowe. Z tego powodu terapia przekierowuje jego uwagę na reagowanie w kontrolowany i nieszkodliwy sposób. Duże znaczenie ma tutaj poznanie technik redukcji stresu, a także sposobów radzenia sobie z własnymi uczuciami i emocjami. Dodatkowo podczas psychoterapii Pacjent pracuje nad samoakceptacją i poczuciem własnej wartości.
Czy współuzależniony może brać udział w terapii uzależnień?
Jak najbardziej może i nawet powinien. Uzależnienie dotyka w takim samym stopniu samego alkoholika, jak i jego najbliższych. W takim samym stopniu niszczy życie, zdrowie, mentalność, a także wywołuje niestabilność finansową. Podczas terapii ze współuzależnionym pracuje się nad właściwym postępowaniem wobec nałogu bliskiej sobie osoby. Zapoznawane są także z mechanizmami uzależnień, dzięki czemu łatwiej im podejść w sposób empatyczny do drugiej osoby, co ułatwia wybaczenie i otacza wsparciem alkoholika.
Konsekwencje alkoholizmu
Alkoholizm może rozwijać się nawet latami, stale pogłębiając skalę problemu i pogarszając sytuację danej osoby. W zaawansowanym jego stadium pojawiają się choroby psychiczne, dysfunkcje pracy wątroby, nerek, trzustki, żołądka, mózgu, serca i innych kluczowych narządów. Wywołuje także szereg zmian w sposobie myślenia i zachowania, np. zwiększa przestępczość, jest przyczyną szerzenia się chorób wenerycznych, w negatywny sposób wpływa na funkcjonowanie dzieci z rodzin alkoholowych. Częstym scenariuszem takich rodzin jest ich rozpad.
Miejsca, w których realizuje się terapię uzależnień
Miejscem odbywania terapii uzależnień może być publiczny ośrodek, jak i prywatna klinika zajmująca się uzależnieniami. Dużym atutem miejsc komercyjnych jest możliwość zgłoszenia się na terapię w bardzo krótkim czasie, ponieważ rozpoczyna się ona niemalże od razu. W przypadku osób bardzo silnie uzależnionych, polecaną formą leczenia jest wybór trybu stacjonarnego, najczęściej w szpitalu albo ośrodku zamkniętym. Z kolei osoby słabiej uzależnione mają do dyspozycji również skorzystania z oferty trybu dziennego danej kliniki, który polega na stawianiu się na kilka godzin dziennie w wybranej klinice. Innym wyborem może być tryb ambulatoryjny, który jest formą cyklicznych wizyt w ośrodku uzależnień.