Alkohol jest w naszej kulturze najpopularniejszą używką. Towarzyszy nam podczas domowych spotkań ze znajomymi, weekendowych wyjść oraz często gości na stole podczas rodzinnych uroczystości. Dlatego też z punktu widzenia osoby uzależnionej, nigdy nie ma dobrej okazji do zerwania z nałogiem. Zawsze na horyzoncie znajdzie się okazja, by sięgnąć po alkohol. Jak zatem skutecznie zerwać z alkoholizmem?
Alkoholicy mają zazwyczaj za sobą wielokrotne próby zaprzestania picia. Próby te w większości należą do nieudanych i wynika to z kilku powodów. Duże znaczenie odgrywa motywacja, którą kieruje się uzależniony. Niejednokrotnie osoby pijące próbują udowodnić samym sobie, że są w stanie zapanować nad alkoholem i nie pić przez określony czas. Stwarzają w ten sposób pozory panowania nad używaniem substancji. Nie bez powodu alkoholizm nazywany jest „chorobą zaprzeczeń”. Osoby chore potrafią przez długi czas wypierać ze świadomości fakt utraty kontroli nad piciem. Trwają w przekonaniu, że nadużywanie alkoholu zależy tylko i wyłącznie od ich silnej woli i indywidualnej decyzji. Bywa również, że alkoholicy zaprzestają picia pod wpływem nacisków ze strony najbliższej rodziny. Jednak w momencie, gdy nacisk ten mija – stopniowo ponownie wracają do nadużywania alkoholu.
Jak zatem przygotować się do zerwania z alkoholizmem?
Do podjęcia tak trudnej decyzji ważne jest odpowiednie przygotowanie. Kluczową rolę odgrywa tutaj motywacja. Warto uświadomić sobie, dlaczego chce się przestać pić? Odpowiedź na to pytanie ma o tyle istotne znaczenie, iż to osoba chora musi udzielić na nie odpowiedzi, nie sugerując się tym, co podpowiadają inni. I choć mogą oni naciskać na uzależnionego dla jego dobra, to dopóki za decyzją o odstawieniu nie będą stały osobiste powody, dopóty szanse na powodzenie będą niewielkie. Inną motywacją do walki z uzależnieniem jest znalezienie sobie celu, którego osiągnięcie wymaga pełnej abstynencji. Wspomniany cel powinien być bardzo konkrety oraz możliwy do osiągnięcia. Tylko wtedy spełni on swoją funkcję w walce z alkoholizmem.
Mam już motywację i cel – co dalej?
Następnym krokiem w walce z uzależnieniem od alkoholu jest zaangażowanie rodziny oraz najbliższych przyjaciół. Warto jest zbudować wokół siebie tzw. siatkę wsparcia opartą na osobach gotowych pomóc osobie wychodzącej z choroby. O wiele łatwiej jest walczyć ze swoimi słabościami, mając w pobliżu bliskich, z którymi można podzielić się trudnościami związanymi z utrzymaniem abstynencji. Ustalenie takiej siatki wsparcia z wyprzedzeniem i w sposób bardzo konkretny, z wyszczególnieniem pomocy, jakiej od tych osób oczekujemy, pozwoli na szybką reakcję w sytuacji zagrażającej abstynencji. Opracowanie planu radzenia sobie z potencjalnymi przeszkodami to jeden z istotniejszych elementów przygotowania do wyjścia z nałogu. Dzięki niemu unikniemy niepotrzebnego stresu i elementu zaskoczenia. Spontaniczna reakcja na stresową sytuację związaną z alkoholem mogłaby różnie się skończyć. Mając plan, realizujemy go i wychodzimy z opresji zwycięsko. Kolejnym ważnym etapem jest przygotowanie otoczenia na zmiany podejmowane przez uzależnioną osobę. Chodzi tutaj głównie o oczyszczenie miejsca zamieszkania z wszelkich pozostałości alkoholu, a także przedmiotów, które się z nim kojarzą. Ogranicza się w ten sposób zewnętrzne bodźce, mogące powodować chęć ponownego sięgnięcia po alkohol.
Dzień zero – czego się spodziewać?
Wraz z wejściem w dzień zero, czyli moment zaprzestania picia alkoholu, ważne jest zapewnienie danej osobie aktywnego spędzania czasu. Czasu, którego teraz będzie miał nadmiar. Warto, żeby osoba uzależniona przebywała wtedy jak najwięcej wśród innych osób. Z ich pomocą łatwiej odwracać uwagę od skojarzeń i myśli związanych z alkoholem. Czasem wystarczą rozmowy o wszystkim i o niczym, czasem potrzebna może być szczera rozmowa o tym, jak dana osoba sobie radzi, co sprawia jej trudność i czego potrzebuje, by przez ten pierwszy etap odstawienia przejść. Dzień zero to również nauka, by skupiać się na tym, co jest tu i teraz, gdyż tylko na to można mieć bezpośredni wpływ. Warto również wspomnieć, iż u osób nadużywających alkoholu, które decydują się za zaprzestanie picia, może wystąpić alkoholowy zespół odstawienny (w skrócie AZA). Stanowi on bezpośrednie następstwo spadku stężenia alkoholu we krwi. Na AZA składa się szereg różnych objawów psychicznych i somatycznych. Ich stopień nasilenia zależy głównie od ilości spożytego alkoholu, długości trwania ciągu alkoholowego oraz stopnia wyniszczenia organizmu. Zespół odstawienny w formie łagodnej charakteryzuje się takimi symptomami jak ból głowy, rozdrażnienie, bezsenność i kołatanie serca. Może jednak przebiegać również w sposób zagrażający życiu. U osoby wychodzącej z alkoholizmu mogą wtedy wystąpić napady drgawkowe, zaburzenia pracy serca czy też nawet psychozy. Mając to na uwadze, warto pomyśleć o odtruciu alkoholowym. Odtrucie alkoholowe jako element leczenia alkoholizmu ma za zadanie oczyszczenia organizmu i przerwanie ciągu alkoholowego. Dzięki temu osoba uzależniona może w bezpieczny sposób przejść przed dolegliwości związane z gwałtownym odstawieniem używki. Proces ten uzupełnia poziom płynów w organizmie i przywraca optymalny poziom w zakresie gospodarki elektrolitowej. Przekłada się to na złagodzenie fizycznych objawów odstawienia alkoholu i znacznie wzmacnia organizm.
Jak wspomóc osoby, którym brakuje własnej motywacji do zerwania z używką?
U osób ze słabą motywacją wewnętrzną do rozpoczęcia walki z alkoholizmem, wskazane jest zastosowanie terapii awersyjnej. Oddziałuje ona na kondycję psychiczną osoby uzależnionej i ma na celu odstraszenie od spożywania substancji. Terapię awersyjną przeprowadza się przy pomocy wszywki alkoholowej esperal Skierniewice, która swoją nazwę zawdzięcza drodze podania. Tabletkę z substancją czynną – esperalem – wszywa się pod skórę osoby chcącej przestać pić. Lek wpływa na bezpośredni sposób trawienia alkoholu w organizmie i potrafi wywołać wiele zamieszania. Utrudnia on pozbycie się z organizmu substancji zwanej aldehydem octowym, która doprowadza do wystąpienia wielu nieprzyjemnych dolegliwości. Są to między innymi nudności i wymioty, bóle głowy, duszności czy skoki ciśnienia. O ile trzeźwy człowiek nie odczuje obecności wszywki w organizmie, tak wszystko zmienia się w momencie spożycia alkoholu. Do aktywacji esperalu wystarczy nawet niewielka jego ilość. Dzięki wszywce alkoholowej wypracowywany jest swego rodzaju odruch warunkowy. Widząc alkohol, zaczyna utożsamiać go z bardzo złym samopoczucie i wystąpieniem nieprzyjemnych objawów, które mogą być groźne dla życia i zdrowia. Zadziałać ma mechanizm odwrotny do tego, który skłania osobę do picia. Do tej pory bowiem po zażyciu alkoholu następowała szybka gratyfikacja w postaci przyjemnego uczucia rozluźnienia. Nieprzyjemne konsekwencje odsuwane były w czasie. Przy wszywce alkoholowej, dolegliwości następują już w ciągu kilku minut od spożycia. Zatem myśl o konsekwencjach interakcji esperalu z alkoholem i wynikające z tego zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia, ma w zamyśle powstrzymywać nałogowców przed piciem. Zastosowanie wszywki alkoholowej może pomóc zachować abstynencję szczególnie osobom uzależnionym przez dłuższy czas. Utrzymanie okresu abstynencji służy znalezieniu w sobie siły i motywacji, by podjąć świadomą decyzję rozpoczęcia terapii odwykowej.
Osoby będące na początku okresu abstynencji, niezależnie od środków, jakie wybrały, by drogą tą podążać, powinny również pamiętać zbiorze bezpośrednich wskazówek zwanych HALT. Jest to osiowy część filozofii zdrowienia, która krótkimi hasłami podpowiada jak radzić sobie z zagrożeniami. Hasło powstało od pierwszych liter angielskich słów: Hungry czyli głodny, Angry czyli rozgniewany, Lonely czyli samotny i Tired co oznacza samotny. Każdy z tych stanów psychofizycznych może być bardzo niebezpieczny dla alkoholika i znacząco oddalić go do zdrowienia. Z tego też względu HALT jest programem, który szczególnie warto zapamiętać i stosować.