Osoba wykazująca uzależnienie alkoholowe, szczególnie na początku, ukrywa swój nałóg próbując okłamać zarówno siebie, jak i najbliższe otoczenie. Jednym z pierwszych sygnałów świadczących o zaburzeniach wynikających z nadmiernej konsumpcji napojów alkoholowych jest pojawienie się problemów z pamięcią krótkotrwałą. Alkoholik przestaje pamiętać co robił lub co działo się stosunkowo niedawno, np. dzień wcześniej. Jest to związane z tym, że dana osoba spożywa alkohol zbyt szybko i w zbyt dużych ilościach. Tym samym – jeżeli rośnie potrzeba picia alkoholu łącząca się ze wzrostem konsumowanych dawek – wszelkie procesy pamięciowe i poznawcze ulegają degradacji. W ten sposób łatwo nabawić się tzw. demencji alkoholowej, która objawia się tym, że w momencie wykonywania pewnej czynności uwaga alkoholika skupi się na innej aktywności, osoba z demencją alkoholową zapomni o pierwszej czynności i już do niej nie powróci. Sytuacja ta wymaga pilnej konsultacji i leczenia pod opieką specjalisty.
W jaki sposób zmienia się mózg alkoholika?
Alkohol dysfunkcyjnie wpływa na mózg. Pod jego wpływem spada objętość substancji szarej w mózgu. Dotyczy to dwóch miejsc: środkowej kory przedczołowej, a także struktury anatomicznej mózgu w głębi bruzdy bocznej. Bruzda boczna jest o tyle ważna, że pełni istotną funkcję w procesie kontroli poznawczej, emocjonalnej, decyzyjności oraz właśnie pamięci. Dodatkowo problemy z pamięcią mogą być spowodowane niedoborem witaminy B1, czyli tiaminy, która warunkuje prawidłowe funkcjonowanie mózgu.
Jak zmiany wpływają na osobę uzależnioną?
Brak wystarczającej ilości witaminy B1 jest jedną z przyczyn, która warunkuje powstanie zespołu Korsakowa u alkoholików. Jest to zaburzenie neuropsychiatryczne, które warunkuje właśnie zaburzenia pamięci. Alkoholik często nie pamięta ostatnich zdarzeń, myli chronologię, konfabuluje. Nieleczony alkoholizm oraz psychozy, które dzięki niemu powstają mogą doprowadzić nawet do śmierci. Dodatkowo wiele osób uzależnionych na co dzień skarży się na rozdrażnienie, ogólne osłabienie, pogorszenie funkcji poznawczych, mają trudności z przyswojeniem informacji oraz nauczenia się nowych rzeczy. Często pojawiają się problemy z koordynacją ciała, chodzeniem. Jednak najbardziej zaburzona zostaje pamięć, która wraz z rozwojem uzależnienia pogarsza się.
Pamięć u alkoholika
Należy mieć na uwadze, że im więcej alkoholu ma w zwyczaju spożywać alkoholik, tym ryzyko i obszar uszkodzenia mózgu zwiększa się. Nawet niewielkie ilości napojów alkoholowych pite w krótkim czasie mogą doprowadzić do powstania luk w pamięci krótkotrwałej, często również towarzyszy temu utrata świadomości i przytomności. Podobnie jest w przypadku osób silnie uzależnionych. Jeżeli taka osoba jednorazowo spożyje stosunkowo niewielką dawkę czystego alkoholu, to naraża się na utratę pamięci. Jest to spowodowane tym, że organizm alkoholika jest wyniszczony przez lata zaniedbań, przez co staje się bardziej podatny na toksyczne działanie wszelkich napojów procentowych. Tym samym, jeżeli u danej osoby obserwuje się systematyczne braki w pamięci, to warto zacząć interesować się działaniami prewencyjnymi, ponieważ jest to jasny sygnał rozwijającego się problemu alkoholowego. Co ciekawe, badania pokazują, że bardziej narażone na zaburzenia pamięci są kobiety. W przeciwieństwie do mężczyzn, u nich w inny sposób przebiega proces metabolizowania alkoholu.
Demencja alkoholowa – co to jest, jak diagnozować i jak leczyć?
Słowo demencja kojarzy się raczej z osobami starszymi, jednak schorzenie to coraz częściej diagnozowane jest u ludzi w wieku średnim, którzy przez dłuższy czas nadużywali alkoholu. Przyjmuje się, że ryzyko pojawienia się demencji alkoholowej u mężczyzn znacząco wzrasta jeżeli taka osoba spożywa minimum 50 jednostek czystego alkoholu. W przypadku kobiet jest to 35 jednostek w ciągu tygodnia, przy czym jedna jednostka odpowiada od 10 do 12 gramów czystego etanolu. Tym samym 50 jednostek alkoholowych tożsamych jest z 28 piwami, 7 butelkami wina. Z kolei 35 jednostek odpowiada 5 butelkom wina. Jak powszechnie można zaobserwować, powyższe dawki niejednokrotnie przekraczane są przez alkoholików. Zdarza się, że jednorazowo w dzień wolny od pracy potrafią spożyć kilkanaście piw.
Jednym z priorytetów terapii i leczenia alkoholizmu jest osiągnięcie i utrzymanie abstynencji. Podczas odwyku specjaliści dokonują diagnozy podłoża demencji, czy jest ona spowodowana nadmiernym piciem. Służą do tego specjalne testy. Warto wiedzieć, że w domowych warunkach rodzina również ma możliwość sprawdzenia, czy ich bliskich dotyka to schorzenie. W takiej sytuacji warto zlecić wykonanie pewnej czynności, a następnie ją przerwać, np. poprosić alkoholika o przygotowanie pewnego dania, a następnie przerwać mu dzwoniącym telefonem. Jeżeli po zakończonej rozmowie telefonicznej alkoholik zapomni o gotowaniu – jest to sygnał ostrzegawczy. W takiej sytuacji warto skonsultować się ze specjalistą, który podpowie dalsze kroki, jakie może podjąć rodzina i sama osoba chora. Innym sygnałem alarmującym o możliwie występującej demencji alkoholowej jest zaobserwowanie trudności u alkoholika związanych z wykonywaniem codziennych czynności, takich jak ubieranie się, rozbieranie, mycie, czy też przewidywanie skutków własnych czynów i podejmowanie decyzji. Łącząc wszelkiego rodzaju trudności z uzależnieniem od alkoholu można domniemywać, że mózg alkoholika jest już na tyle wyniszczony, że pogłębienie się problemów natury neuropsychiatrycznych to tylko kwestia czasu.
Jak alkohol wpływa na pamięć
Wiele osób błędnie uważa, że alkohol upośledza jedynie pamięć krótkotrwałą. Jest to mit. W rzeczywistości dochodzi również do zaburzeń pamięci długotrwałej. Nadmierne i długotrwałe spożywanie alkoholu rzutuje na funkcjonowanie hipokampu, odpowiedzialnego za procesy uczenia się i zapamiętywania. Dodatkowo alkohol obniża zdolność do przekształcania informacji z pamięci krótkotrwałej do pamięci długotrwałej. W ten sposób pojawiają się braki w pamięci, a także syndrom powszechnie zwany „urwanym filmem”.
Urwany film po alkoholu – czemu czasem do niego dochodzi?
To, co w głównej mierze przyczynia się do powstawania luk w pamięci spowodowanych konsumpcją napojów alkoholowych to tempo, w jakim alkoholik pije. Uproszczając – im więcej alkoholu zostanie spożyte w krótszym czasie, tym ryzyko pojawienia się „urwanego filmu” rośnie. Kolejne przyczyny, jakie wymieniane są w literaturze przedmiotu to: picie będąc głodnym (na tzw. „pusty żołądek”), odwodnienie, płeć. Uznaje się, że kobiety są bardziej narażone na pojawienie się problemów z pamięcią, niż mężczyźni, ponieważ nieco inaczej trawią alkohol. Dodatkowo łączenie alkoholu z innymi używkami, szczególnie z poszczególnymi lekami i narkotykami wzmaga luki pamięciowe.
Czy zmiany w pamięci są odwracalne?
Lekarze alarmują – spożywanie alkoholu bez zdroworozsądkowego podejścia sprzyja pojawianiu się problemów z pamięcią w przyszłości. Mimo, iż niektóre zaburzenia na tle pamięciowym są odwracalne i ustępują w momencie kiedy dany alkoholik przejdzie odtrucie alkoholowe, a także zacznie przestrzegać zasad abstynencji, pewne psychozy alkoholowe pozostają. Dodatkowo mózg wyniszczony w znacznym stopniu może nigdy nie odzyskać swojej dawnej sprawności, również w aspekcie funkcji poznawczych. Tym samym – abstynencja sprzyja poprawie pamięci i koncentracji, jednak niektóre uszkodzenia mózgu mogą rzutować na funkcjonowanie danej osoby już do końca życia.
Jeżeli dostrzegasz u siebie, lub u osoby bliskiej objawy demencji alkoholowej, skontaktuj się z nami – jest to odpowiednie miejsce do wykonania odtrucia alkoholowego, a także masz możliwość wykonania zabiegu wszywka alkoholowa Sieradz.